Termin instrument pochodny odnosi się do rodzaju kontraktu finansowego, którego wartość zależy od aktywów bazowych, klasy aktywów lub benchmarku. Instrument pochodny jest negocjowany między dwiema lub więcej stronami, które mogą handlować nim na giełdzie lub poza nią. Kontrakty te mogą być wykorzystywane do handlu dowolną liczbą aktywów i wiążą się ze znacznym ryzykiem.
Ceny instrumentów pochodnych opierają się na wahaniach cen aktywów bazowych, ale często są mnożone przez dźwignię finansową. Są one powszechnie wykorzystywane w celu uzyskania dostępu do słabo dostępnych rynków i mogą być również przedmiotem obrotu w celu zabezpieczenia ryzyka. Kupujący zazwyczaj zgadza się na zakup aktywów w określonym dniu po określonej cenie.
Sprzedający kontrakt może nawet nie posiadać aktywów bazowych. Może on wywiązać się z kontraktu, dostarczając kupującemu wystarczającą ilość pieniędzy na zakup aktywów po bieżącej cenie.
Wiele kontraktów pochodnych jest również kompensowanych – lub likwidowanych – przez inny instrument pochodny przed osiągnięciem terminu zapadalności. Sprawia to, że handel instrumentami pochodnymi jest znacznie łatwiejszy niż samymi aktywami.
Instrumenty pochodne są wykorzystywane zarówno przez korporacje, jak i inwestorów detalicznych, ale często są oni sparzeni perspektywą szybkiego wzbogacenia się. W 2019 r. obracano 32 miliardami kontraktów pochodnych, a większość z 500 największych firm na świecie wykorzystuje instrumenty pochodne w celu zmniejszenia ryzyka – na przykład, gdy kontrakt futures obiecuje dostarczyć surowce po uzgodnionej cenie. W ten sposób firma jest chroniona w przypadku wzrostu cen. Firmy zawierają również kontrakty w celu zabezpieczenia się przed zmianami kursów walutowych i stóp procentowych. Jednak większość handlu instrumentami pochodnymi jest prowadzona przez fundusze hedgingowe i inwestorów indywidualnych, którzy handlują z wykorzystaniem dźwigni finansowej.
Dlatego też finansowe instrumenty pochodne są podstawą nowoczesnego handlu online. Ale czym jest finansowy instrument pochodny, jakie są rodzaje finansowych instrumentów pochodnych i jakie są między nimi różnice? Wyjaśnimy to wszystko jasno w poniższym artykule, abyś mógł zrozumieć podstawy nawet bez wcześniejszej wiedzy.
Czym jest finansowy instrument pochodny?
Z perspektywy inwestora detalicznego, finansowy instrument pochodny jest narzędziem ułatwiającym handel. Jeśli zaczynasz handlować, możesz wybierać spośród wielu par walutowych – forex (na przykład EUR/USD), kryptowalut (Bitcoin), towarów (złoto, srebro, ropa, kukurydza itp.), akcji (Apple, CEZ) lub indeksów (S&P 500). Istnieją jednak również instrumenty pochodne oparte na obligacjach. Inne wykorzystują stopy procentowe – na przykład rentowność 10-letnich obligacji rządowych.
Niezależnie od wyboru, celem tradera jest zarabianie pieniędzy. Mówiąc prościej, chcesz kupować tanio i sprzedawać drogo lub odwrotnie, jeśli shortujesz finansowy instrument pochodny.
Jednak podczas handlu nie chcesz być właścicielem aktywów, ponieważ byłoby to bardzo niewygodne. Nie chcesz posiadać tony kukurydzy, 1000 baryłek ropy naftowej lub wagonu węgla – chcesz po prostu zarabiać na zmianach cen. To właśnie rozwiązują finansowe instrumenty pochodne. Instrument pochodny, od angielskiego słowa derivatives, jest pochodną wybranego aktywa bazowego.
W przypadku finansowego instrumentu pochodnego można skupić się na analizie bieżącej ceny za pomocą analizy technicznej lub analizy fundamentalnej. Istnieje jednak kilka rodzajów finansowych instrumentów pochodnych, a każdy z nich jest powiązany z aktywem bazowym w inny sposób. Oznacza to różne możliwości i zagrożenia.
Co to jest CFD?
CFD – kontrakt na różnicę cen – jest umową pomiędzy użytkownikiem a brokerem. Broker zobowiązuje się do zapłaty różnicy w cenie zgodnie z transakcją na platformie transakcyjnej.
Mówiąc prościej, to wyłącznie od brokera zależy, w jaki sposób zabezpiecza się przed potencjalnymi stratami i w jaki sposób łączy się z aktywami bazowymi. Jeśli cena na platformie transakcyjnej wzrośnie, a ty kupiłeś, oznacza to dla ciebie zysk, a broker go wypłaci, lub odwrotnie.
Jest to tak naprawdę umowa między Tobą a brokerem. Ma to wiele zalet, na przykład broker może oferować transakcje z niewielką ilością aktywów bazowych lub bardzo szerokim portfelem. Innymi słowy, możesz handlować z niewielkim kapitałem i wieloma aktywami bazowymi.
Obecnie brokerzy CFD są już wiarygodni i nie ma potrzeby unikania tych transakcji. Wręcz przeciwnie, są one szybkie i tanie, ale nadal zalecamy wybór jednego ze zweryfikowanych brokerów:
- XTB
- eToro
Zalety kontraktów CFD
- Łatwość zawierania transakcji
- Kontrakty CFD niemal idealnie odzwierciedlają zmiany aktywów bazowych
- Szeroki wybór aktywów (jeden broker może oferować ponad tysiąc aktywów do handlu)
- Możliwość spekulacji na wzrost lub spadek ceny aktywów
- Nie ma czasu wygaśnięcia
- Nie jesteś właścicielem rzeczywistych aktywów bazowych (akcji, towarów, walut)
- Oferuje indywidualne zasady, nie standaryzowane
- Możliwość handlu z niewielkim kapitałem
- Możliwość handlu z wykorzystaniem dźwigni finansowej
Wady kontraktów CFD
- Niespójność kontraktów, zasad i opłat
- Słabsze regulacje – są to indywidualne kontrakty
- Handel z dźwignią – ryzyko wielokrotnych strat
- Pozbawianie się korzyści – np. prawa głosu w przypadku akcji.
Czym są kontrakty futures?
Kontrakt futures to umowa między dwiema stronami dotycząca zakupu i dostawy aktywów po uzgodnionej cenie w przyszłości. Kontrakty futures to standaryzowane kontrakty, które są przedmiotem obrotu na giełdzie. Inwestorzy wykorzystują kontrakty futures do zabezpieczenia własnego ryzyka lub spekulacji na zmianę ceny aktywów bazowych. Zaangażowane strony są zobowiązane do wypełnienia obietnicy kupna lub sprzedaży instrumentu bazowego.
Praktyczny przykład: Załóżmy, że 13 maja 2022 r. dana spółka kupuje kontrakt futures na ropę naftową po cenie 100 USD za baryłkę, który wygasa 19 lipca 2022 r. Robi to, ponieważ potrzebuje ropy naftowej w lipcu i obawia się, że cena wzrośnie, zanim spółka będzie musiała kupić ropę. Kupując kontrakt futures na ropę naftową, spółka zabezpiecza swoje ryzyko, ponieważ sprzedawca jest zobowiązany do dostarczenia ropy naftowej po cenie 100 USD za baryłkę w momencie wygaśnięcia kontraktu. Załóżmy, że ceny ropy wzrosną do 120 USD za baryłkę do 19 lipca 2022 roku. Firma może przyjąć dostawę ropy od sprzedawcy kontraktu futures, ale jeśli nie potrzebuje już ropy, może również sprzedać kontrakt przed jego wygaśnięciem i zatrzymać zysk – w tym przypadku (120 USD – 100 USD) x 1 000 = 20 000 USD.
W tym przykładzie zarówno kupujący, jak i sprzedający kontrakt futures zabezpieczają swoje ryzyko. Firma potrzebowała ropy naftowej w przyszłości i chciała zrównoważyć ryzyko wzrostu jej ceny w lipcu poprzez zajęcie długiej pozycji w kontrakcie futures na ropę naftową. Sprzedającym mogła być firma naftowa, która obawiała się spadku ceny ropy i chciała wyeliminować to ryzyko poprzez sprzedaż lub szortowanie pozycji w kontrakcie futures, który ustalał cenę, jaką może otrzymać w lipcu.
Rynek kontraktów futures, w przeciwieństwie do rynku CFD, ma centralne zasady. Istnieją minimalne wolumeny obrotu, godziny handlu i inne parametry. Rynek ten jest tak zwany ustandaryzowany, ale jest również bardzo przejrzysty, a zatem bezpieczny. Istnieje centralny punkt rozliczeniowy, masz dokładne dane na temat głębokości rynku.
Rynek kontraktów futures jest produktem giełdowym o z góry określonych zasadach. Kontrakt jest zawierany między Tobą a giełdą lub bezpośrednio między dwiema firmami, a nie indywidualnie (oferta brokera), jak w przypadku kontraktów CFD. Ma to swoje zalety i wady:
Zalety kontraktów futures
- Standaryzacja – wolumeny, warunki
- Przejrzystość – głębokość rynku
- Produkt giełdowy
- Z góry określony termin zapadalności (zależy od perspektywy)
- Może być również wykorzystywany do hedgingu
Wady kontraktów futures
- Duże wolumeny dla (małych) inwestorów detalicznych
- Z góry określony termin zapadalności (zależy od punktu widzenia)
- Środowisko giełdowe, godziny handlu
Co to są opcje?
Kontrakt opcyjny jest podobny do kontraktu futures, ponieważ jest to umowa między dwiema stronami dotycząca kupna lub sprzedaży aktywów w określonym terminie w przyszłości po określonej cenie. Główna różnica między opcjami a kontraktami futures polega na tym, że w przypadku opcji nabywca nie jest zobowiązany do wykonania umowy kupna lub sprzedaży. Jest to jedynie prawo, a nie obowiązek, jak w przypadku kontraktów futures. Podobnie jak w przypadku kontraktów futures, opcje mogą być wykorzystywane do zabezpieczania lub spekulacji na temat zmiany ceny aktywów bazowych.
Wyobraźmy sobie, że inwestor posiada 100 akcji Apple o wartości 150 USD. Uważa on, że wartość akcji wzrośnie w przyszłości. Inwestor obawia się jednak potencjalnego ryzyka i postanawia zabezpieczyć swoją pozycję za pomocą opcji. Może kupić opcję sprzedaży, która daje mu prawo do sprzedaży 100 akcji Apple po cenie 150 USD za akcję – zwanej ceną wykonania – w określonym terminie w przyszłości – zwanym datą wygaśnięcia.
Załóżmy, że wartość akcji spadnie do 140 USD za akcję przed datą wygaśnięcia, a nabywca opcji sprzedaży zdecyduje się wykonać swoją opcję i sprzedać akcje po pierwotnej cenie wykonania wynoszącej 150 USD za akcję. Jeśli zakup opcji sprzedaży kosztował inwestora 200 USD – tak zwaną premię opcyjną – to stracił on jedynie koszt opcji, ponieważ cena wykonania była równa cenie akcji w momencie pierwotnego zakupu opcji sprzedaży.
Strategia ta nazywana jest ochronną opcją sprzedaży, ponieważ zabezpiecza ryzyko spadku wartości akcji.
Odwrotnym przypadkiem jest inwestor, który nie posiada akcji Apple, których obecna wartość wynosi 150 USD za akcję. Uważa on, że ich wartość wzrośnie w ciągu następnego miesiąca. Inwestor ten mógłby kupić opcję kupna, która daje mu prawo do zakupu akcji Apple po cenie 150 USD przed lub w momencie wygaśnięcia. Załóżmy, że ta opcja kupna jest warta 200 USD, a wartość akcji wzrosła do 160 USD przed jej wygaśnięciem. Kupujący może teraz wykonać swoją opcję i kupić akcje o wartości 160 USD po cenie wykonania wynoszącej 150 USD z zyskiem w wysokości 10 USD na akcję. Opcja kupna reprezentuje 100 akcji, więc rzeczywisty zysk wynosi 1000 USD po odjęciu kosztu opcji – premii (200 USD) – oraz wszelkich opłat maklerskich.
W obu przykładach sprzedający są zobowiązani do wypełnienia swojej części kontraktu, jeśli kupujący zdecydują się na jego wykonanie. Jeśli jednak cena akcji w momencie wygaśnięcia będzie powyżej ceny wykonania, opcja sprzedaży będzie bezwartościowa, a sprzedający (wystawca opcji) zatrzyma premię w momencie wygaśnięcia opcji. Jeśli natomiast cena akcji w momencie wygaśnięcia będzie poniżej ceny wykonania, opcja kupna będzie bezwartościowa, a sprzedający opcję kupna zatrzyma premię.
Handel opcjami to w skrócie handel prawami. W przypadku opcji kupujesz prawo pierwokupu do z góry określonej transakcji. Oznacza to, że już ustaliłeś warunki transakcji, na przykład w przyszłości chcesz kupić określoną ilość złota po określonej cenie.
Płacisz bezzwrotną opłatę wystawcy opcji i decydujesz, czy wykonasz opcję w przyszłości (niezależnie od tego, czy będzie to dla Ciebie opłacalne).
Zalety opcji
- Możliwość korzystania z dźwigni finansowej
- Ograniczone ryzyko
- Niska kapitałochłonność
- Wysoki potencjał zysku
- Oszczędność czasu
Wady opcji
- Wyższe opłaty w porównaniu do forex, ale znacznie niższe ryzyko
- Mniejsza liczba instrumentów opcyjnych (aktywów bazowych)
Co to jest swap?
Innym powszechnym rodzajem instrumentu pochodnego jest swap, który jest często wykorzystywany do wymiany jednego rodzaju zobowiązania na inne. Przykładowo, spółka może wykorzystać swap stopy procentowej do przejścia z pożyczki o zmiennym oprocentowaniu na pożyczkę o stałym oprocentowaniu lub odwrotnie.
Wyobraźmy sobie, że Amazon pożycza 1 000 000 USD i płaci zmienną stopę procentową od pożyczki, która obecnie wynosi 6%. Kierownictwo Amazon może być zaniepokojone rosnącymi stopami procentowymi, które zwiększą koszt tej pożyczki, lub może napotkać pożyczkodawcę, który niechętnie udzieli kolejnej pożyczki, podczas gdy firma jest narażona na ryzyko zmiennej stopy procentowej.
Załóżmy, że Amazon zawiera umowę swapową z Microsoftem, który jest skłonny zamienić spłatę pożyczki o zmiennym oprocentowaniu na spłatę pożyczki o stałym oprocentowaniu w wysokości 7%. Oznacza to, że Amazon zapłaci Microsoft 7% kwoty głównej w wysokości 1 000 000 USD, a Microsoft zapłaci Amazon 6% odsetek od tej samej kwoty głównej. Na początku swapu Amazon zapłaci Microsoft tylko 1% różnicy między dwiema stopami swapowymi.
Jeśli stopy procentowe spadną tak, że zmienna stopa procentowa pierwotnej pożyczki wyniesie teraz 5%, Amazon będzie musiał zapłacić Microsoftowi różnicę w wysokości 2% odsetek od pożyczki. Jeśli stopy procentowe wzrosną do 8%, Microsoft z kolei będzie musiał zapłacić Amazonowi 1% różnicy między dwiema stopami swapowymi. Niezależnie od tego, jak zmienią się stopy procentowe, swap umożliwił Amazonowi osiągnięcie pierwotnego celu, jakim było przekształcenie pożyczki o zmiennym oprocentowaniu w pożyczkę o stałym oprocentowaniu.
Swapy mogą być również konstruowane w celu wymiany ryzyka walutowego lub ryzyka niespłacenia pożyczki lub przepływów pieniężnych z innych działań biznesowych.
Skomplikowane swapy są jednak często niebezpiecznie popularne. W rzeczywistości były one zbyt popularne w przeszłości. To właśnie ryzyko kontrahenta – niewykonania zobowiązania/upadłości kontrahenta swapu – ostatecznie doprowadziło do kryzysu kredytowego w latach 2007-2008.
Zalety swapów
- Są generalnie tańsze – nie płaci się premii z góry, jak na przykład w przypadku opcji.
- Mogą być wykorzystywane do zabezpieczania ryzyka i mogą być zabezpieczane przez długi okres czasu.
- Są zawierane na dłuższe okresy niż kontrakty futures lub opcje
- Pozwalają firmom lepiej zarządzać zobowiązaniami w stosunku do zysków korporacyjnych.
Wady swapów
- Używane głównie na poziomie korporacyjnym
- Istnieją koszty związane z wcześniejszym zakończeniem swapów przed terminem zapadalności
- Firma jest narażona na ryzyko niewykonania zobowiązania przez kontrahenta
Co to jest kontrakt forward?
Kontrakty forward są podobne do kontraktów futures, ale nie są przedmiotem obrotu na giełdzie, a jedynie na rynku pozagiełdowym. Tworząc kontrakt forward, kupujący i sprzedający mogą dostosować warunki, wielkość i proces rozliczenia. Jako produkty pozagiełdowe, kontrakty forward niosą ze sobą wyższy stopień ryzyka kontrahenta. Ryzyko kontrahenta jest rodzajem ryzyka kredytowego, ponieważ poszczególne strony mogą nie być w stanie wypełnić zobowiązań określonych w umowie.
Jeśli jedna ze stron stanie się niewypłacalna, druga strona może nie być w stanie wezwać do zapłaty i może stracić wartość swojej pozycji.
Po utworzeniu kontraktu forward, jego strony mogą kompensować swoje pozycje z innymi kontrahentami, co może zwiększyć potencjalne ryzyko kontrahenta, ponieważ więcej niż jeden inwestor jest zaangażowany w ten sam kontrakt.
Zalety kontraktów forward
- Gwarantują przyszłą cenę i pozwalają firmie kontrolować podaż towarów i związane z nią ryzyko.
- Mogą być wykorzystywane do zabezpieczania ryzyka walutowego i ryzyka stopy procentowej.
- Kontrakty są elastyczne i mogą być definiowane dla konkretnych sytuacji
- Mogą pomóc w prognozowaniu przepływów pieniężnych
- Mogą być przydatne w planowaniu inwestycji
Wady kontraktów forward
- Możliwość wykorzystania tylko na poziomie korporacyjnym
- Wyższe opłaty w porównaniu do forex, ale niższe ryzyko
- Mniejsza liczba aktywów bazowych
Co to jest certyfikat?
Certyfikaty to instrumenty finansowe, które charakteryzują się szerokim zakresem charakterystyk ryzyka i zwrotu oraz są w stanie zapewnić inwestorom odpowiednie rozwiązania dla niemal każdej strategii inwestycyjnej.
Certyfikaty inwestycyjne są sekurytyzowanymi instrumentami pochodnymi, co oznacza połączenie kontraktów finansowych zawartych w poszczególnych papierach wartościowych, które mogą być przedmiotem obrotu jako akcje. Produkty te są emitowane przez instytucje finansowe, które przyjmują na siebie obowiązek wypłaty należnych przepływów pieniężnych – na przykład odsetek – określonych w prospekcie emisyjnym certyfikatu.
Zakup certyfikatu jest odpowiednikiem inwestycji w opcję kupna lub sprzedaży. Opcje zawarte w certyfikatach mogą należeć do standardowej kategorii opcji lub do kategorii „egzotycznych”, która obejmuje opcje charakteryzujące się specjalnymi klauzulami. Powszechne są certyfikaty zawierające tzw. opcje barierowe, w szczególności opcje sprzedaży.
Ten rodzaj opcji daje możliwość zabezpieczenia pozycji przed spadkiem wartości aktywa bazowego tak długo, jak pozostaje ono powyżej poziomu określonego przez barierę.
Ciekawym przykładem są certyfikaty bonusowe: instrumenty te można podzielić na dwa komponenty, z których pierwszym jest aktywo bazowe, a drugim opcja barierowa z ceną wykonania ustaloną powyżej ceny początkowej aktywa bazowego.
Zalety certyfikatów
- Szeroka gama certyfikatów oferujących różne wskaźniki ryzyka/zwrotu
- Gwarantowana wypłata zysku przez instytucję finansową
- Wysoki potencjał zysku
Wady certyfikatów
- Bardzo skomplikowany rodzaj instrumentów finansowych – wymaga specjalistycznej wiedzy
- Nieodpowiednie dla początkujących
Czym jest warrant?
Warranty to instrumenty pochodne, które dają prawo, ale nie obowiązek, do kupna lub sprzedaży papieru wartościowego – zazwyczaj akcji – po określonej cenie przed wygaśnięciem. Cena, po której bazowy papier wartościowy może zostać kupiony lub sprzedany, nazywana jest ceną wykonania. Warrant amerykański można wykonać w dowolnym momencie w dniu wygaśnięcia lub przed nim, podczas gdy warranty europejskie można wykonać tylko w dniu wygaśnięcia. Warranty dające prawo do zakupu papieru wartościowego nazywane są warrantami kupna, podczas gdy warranty dające prawo do sprzedaży papieru wartościowego nazywane są warrantami sprzedaży.
Warranty są pod wieloma względami podobne do opcji, ale istnieje kilka kluczowych różnic. Zazwyczaj są one emitowane przez samą spółkę i częściej są przedmiotem obrotu na rynku pozagiełdowym niż na giełdzie. Inwestorzy nie mogą wystawiać warrantów w taki sam sposób jak opcji.
W przeciwieństwie do opcji, warranty są „rozwadniające”. Kiedy inwestor wykonuje swój warrant, otrzymuje nowo wyemitowane akcje, a nie istniejące akcje. Okres pomiędzy emisją a wygaśnięciem warrantów jest zazwyczaj znacznie dłuższy niż w przypadku opcji i wynosi raczej lata niż miesiące.
Warranty nie wypłacają również dywidend ani nie dają prawa głosu. Przyciągają one inwestorów jako sposób na wzmocnienie ich pozycji w papierze wartościowym lub zabezpieczenie przed spadkiem ceny (na przykład poprzez połączenie warrantu sprzedaży z długą pozycją w akcjach bazowych).
Zalety warrantów
- Wysokie zyski w długim okresie
- Tania alternatywa dla standardowych opcji
- Nadaje się do okresowego kupowania i stopniowego budowania „pozycji” w danej spółce
Wady warrantów
- Bardzo ryzykowny instrument finansowy
- Rzadko faktycznie wykonywane
- Inwestor rezygnuje z tradycyjnych praw związanych z posiadaniem akcji – wypłaty dywidendy, prawa głosu
Jeśli nie jesteś doświadczonym inwestorem, trzymaj się z dala od finansowych instrumentów pochodnych
Instrumenty pochodne charakteryzują się czterema istotnymi rodzajami ryzyka. Największym problemem jest to, że prawie niemożliwe jest poznanie prawdziwej wartości jakiegokolwiek instrumentu pochodnego. Opiera się ona na wartości jednego lub więcej aktywów bazowych, a ich złożoność utrudnia wycenę tych instrumentów finansowych. To właśnie dlatego papiery wartościowe zabezpieczone hipoteką były tak zabójcze dla gospodarki podczas kryzysu finansowego w latach 2007-2008. Nikt, nawet programiści komputerowi, którzy je stworzyli, nie wiedzieli, ile naprawdę są warte, gdy ceny domów spadły. Banki nie chciały następnie nimi handlować, ponieważ nie potrafiły ich wycenić.
Finansowe instrumenty pochodne nie są standardowymi papierami wartościowymi. Jeśli żaden z wyżej wymienionych finansowych instrumentów pochodnych nie przykuł Twojej uwagi i myślisz na przykład o inwestowaniu w fundusze, przyjrzyj się funduszom ETF.
Inne ryzyko jest również jedną z rzeczy, które czynią je tak atrakcyjnymi: dźwignia finansowa. Traderzy kontraktów futures, na przykład, muszą zdeponować tylko od 2% do 10% wartości kontraktu na rachunku handlowym, aby go kupić. Jeśli wartość aktywa bazowego spadnie, muszą dodać pieniądze do rachunku handlowego, aby utrzymać kontrakt do momentu jego wygaśnięcia.
Jeśli aktywem bazowym jest na przykład niestabilny towar, którego cena spada, pokrycie tak zwanych „wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego” może prowadzić do ogromnych strat.
Trzecim ryzykiem jest ich limit czasowy. Jedną rzeczą jest obstawianie, że ceny ropy wzrosną. Czym innym jest próba przewidzenia, kiedy dokładnie to nastąpi. Nikt, kto kupował instrumenty pochodne na kredyty hipoteczne w przededniu kryzysu, o którym mowa, nie sądził, że ceny domów spadną. Ostatni raz zdarzyło się to podczas Wielkiego Kryzysu – ale byli w błędzie. Dźwignia finansowa spowodowała, że kilka pakietów instrumentów pochodnych nie wywiązało się ze swoich zobowiązań, kiedy to nastąpiło, a dźwignia spowodowała, że te niewypłacalności rozlały się jak powódź na całą amerykańską gospodarkę.
Wreszcie, instrumenty pochodne, ze względu na swoją nieprzejrzystość, oferują możliwości oszustwa. Bernie Madoff zbudował swój schemat Ponziego na instrumentach pochodnych.
