KYC czyli inaczej Know Your Customer, to powszechnie znane wytyczne pod hasłem: „znaj swojego klienta” lub „poznaj swojego klienta”. W usługach finansowych KYC to norma, ponieważ wymaga się, aby specjaliści dołożyli starań, aby zweryfikować tożsamość, przydatność i ryzyko związane z utrzymywaniem relacji biznesowych z klientem. Procedury wpisują się w szerszy zakres polityki banku w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy (AML).
Procesy KYC są również stosowane przez firmy różnej wielkości w celu zapewnienia, aby ich proponowani klienci, agenci, konsultanci lub dystrybutorzy przestrzegali przepisów antykorupcyjnych i byli faktycznie tymi osobami, za których się podają. Banki, ubezpieczyciele, wierzyciele eksportowi i inne instytucje finansowe coraz bardziej wymagają od klientów dostarczenia szczegółowych informacji w ramach due diligence. Początkowo przepisy dot. KYC były narzucane tylko instytucjom finansowym, ale teraz podlega temu branża niefinansowa, fintech, dealerzy aktywów wirtualnych, a nawet organizacje non-profit.
Jak działa KYC?
Zasada “Know Your Client” (KYC) jest wymogiem etycznym dla osób z branży papierów wartościowych, które mają do czynienia z klientami podczas otwierania i prowadzenia rachunków bankowych. Istnieją dwie reguły stworzone przez Urząd Regulacji Przemysłu Finansowego (FINRA), a następnie wdrożone w lipcu 2012 r.:
- Reguła 2090 (poznaj swojego klienta)
- Reguła FINRA 2111 (odpowiedniość).
Zasady mają na celu ochronę zarówno brokera-dealera, jak i klienta, a także mają zapewnić to, by brokerzy i firmy postępowały uczciwie z klientami.
Reguła „Poznaj swojego klienta” 2090 zasadniczo stanowi, że każdy broker-dealer powinien dołożyć rozsądnych starań podczas otwierania i utrzymywania kont klientów. Wymagana jest znajomość i prowadzenie rejestrów dotyczących istotnych faktów dotyczących każdego klienta, a także identyfikacja każdej osoby uprawnionej do działania w imieniu klienta.
Zasada KYC jest ważna już na początku relacji klient-broker i ma służyć temu, aby ustalić podstawowe fakty o każdym kliencie przed wydaniem jakichkolwiek zaleceń. Chodzi o podstawowe dane, które są wymagane do skutecznej obsługi konta klienta i znajomości wszelkich specjalnych instrukcji obsługi konta. Ponadto broker-dealer musi znać każdą osobę, która jest upoważniona do działania w imieniu klienta i musi przestrzegać wszystkich praw, przepisów i zasad branży papierów wartościowych.
Normy związane z KYC
Celem wytycznych KYC jest zapobieganie wykorzystywaniu przedsiębiorstw przez przestępców do prania pieniędzy. Powiązane procedury umożliwiają również firmom lepsze zrozumienie swoich klientów i ich transakcji finansowych. Pomaga im to zarządzać ryzykiem w sposób dobrze osądzony. Obecnie zasady KYC obowiązują zarówno banki, jak i różne firmy internetowe. Zwykle instytucje formułują swoje polityki KYC w oparciu o następujące cztery kluczowe elementy:
- polityka akceptacji klienta,
- procedury identyfikacji klienta,
- monitorowanie transakcji,
- zarządzanie ryzykiem.
Rygorystyczne otoczenie regulacyjne sprawia, że KYC jest obowiązkową i kluczową procedurą zarówno dla instytucji finansowych, jak i niefinansowych, ponieważ minimalizuje ryzyko oszustwa, identyfikując podejrzane elementy na wcześniejszym etapie relacji klient-biznes. Na potrzeby polityki KYC klient/użytkownik może być zdefiniowany jako:
osoba lub podmiot, który prowadzi rachunek lub pozostaje w relacji biznesowej z podmiotem sprawozdawczym;
- osoba, w imieniu której prowadzony jest rachunek (tj. właściciel rzeczywisty).
- beneficjent transakcji przeprowadzanych przez profesjonalnych pośredników, takich jak maklerzy giełdowi, biegli rewidenci lub radcy prawni,
- dowolna osoba lub podmiot związany z transakcją finansową, która może stanowić znaczące ryzyko dla reputacji lub inne ryzyko dla banku np. osoba wykonująca przelew bankowy lub wystawiają “trust” na żądanie o wysokiej wartości jako pojedynczej transakcji.
Wymagania dotyczące zgodności z KYC
Amerykańska Sieć Egzekwowania Przestępstw Finansowych (FinCEN) określiła podstawowe wymagania dla KYC w połączeniu z podstawowymi wymaganiami programu należytej staranności. Aby zapobiec praniu pieniędzy, instytucje finansowe są zobowiązane do przeprowadzania głębszych ocen profili ryzyka swoich klientów.
FinCEN wymaga, aby instytucje finansowe weryfikowały tożsamość swoich klientów i ich odpowiednich beneficjentów rzeczywistych – w tym właścicieli posiadających co najmniej 25% udziałów w spółkach. W przypadku podmiotów o wysokim ryzyku przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML) wymagana jest dodatkowa kontrola i obniżony zostaje próg własności. FinCEN wymaga od instytucji finansowych zrozumienia rodzaju i celu relacji z klientem podczas opracowywania profilu ryzyka klienta. Ten profil ryzyka jest tworzony po nawiązaniu relacji z klientem i służy jako podstawa do wykrywania podejrzanych działań.
Korzystając ze stron trzecich do zbierania i weryfikacji profili klientów, instytucje finansowe muszą sprawdzić, czy strona trzecia stosuje określoną kontrolę ryzyka i posiada odpowiednią strukturę zarządzania. Aby zachować zgodność, podmioty finansowe muszą co roku zabezpieczać certyfikaty AML i programu identyfikacji klienta (CIP) od strony trzeciej. Wreszcie, instytucje finansowe zobowiązane są utrzymywać aktualne i dokładne informacje o klientach oraz nadal monitorować ich konta w zakresie podejrzanych i nielegalnych działań. W przypadku wykrycia przestępstw lub innych, podejrzanych nieprawidłowości, są one zobowiązane do niezwłocznego zgłaszania swoich ustaleń.
Jak powstaje profil klienta KYC?
Doradcy inwestycyjni i firmy są odpowiedzialne za poznanie sytuacji finansowej każdego klienta poprzez zbadanie i zebranie wieku klienta, innych inwestycji, statusu podatkowego, potrzeb finansowych, doświadczenia inwestycyjnego, horyzontu czasowego inwestycji, potrzeb w zakresie płynności i tolerancji ryzyka. SEC, czyli Amerykańska Komisja Papierów Wartościowych wymaga, aby nowy klient dostarczył szczegółowe informacje finansowe, które obejmują imię i nazwisko, datę urodzenia, adres, status zatrudnienia, roczny dochód, wartość netto zysku, cele inwestycyjne i numery identyfikacyjne jeszcze przed otwarciem konta.
KYC i kryptowaluty
Kryptowaluta jest często chwalona za to, że jest zdecentralizowana i jest środkiem wymiany promującym poufność. Jednak korzyści te stanowią również wyzwanie w zapobieganiu praniu pieniędzy, ponieważ przestępcy postrzegają kryptowaluty jako sposób na wspieranie ich nielegalnej działalności i jako środek do prania pieniędzy. W rezultacie organy zarządzające szukają sposobów na narzucenie KYC na rynki kryptowalut, wymagając od platform kryptowalutowych weryfikacji swoich klientów, podobnie jak instytucje finansowe. Chociaż nie jest to jeszcze wymagane, wiele platform wdrożyło praktyki KYC.
Giełdy są klasyfikowane pod względem rozliczeniowym jako “krypto-na-krypto” lub “fiat-do-krypto”. Z uwagi na to, że giełdy krypto-na-krypto nie zajmują się tradycyjną walutą, nie odczuwają takiej samej presji, aby stosować standardy KYC, jak w przypadku giełd, które zajmują się walutami fiducjarnymi.
Giełdy fiat-krypto ułatwiają transakcje z wykorzystaniem walut fiducjarnych i kryptowalut. Ze względu na to, że waluta fiducjarna jest oficjalną walutą narodu, większość z tych giełd stosuje pewną miarę KYC. Na szczęście instytucje finansowe powinny już zweryfikować swoich klientów zgodnie z wymogami KYC.
Jakie dokumenty do KYC?
Wymagania różnią się w poszczególnych jurysdykcjach, jednak właściciele kont zazwyczaj muszą przedstawić dokument tożsamości wydany przez organ państwowy jako dowód tożsamości. Niektóre instytucje wymagają dwóch form dowodu tożsamości, takich jak prawo jazdy, akt urodzenia, karta ubezpieczenia społecznego lub paszport. Oprócz potwierdzenia tożsamości należy potwierdzić również adres – można to zrobić za pomocą dowodu tożsamości lub dokumentu towarzyszącego potwierdzającego adres zapisu.
Elektroniczna weryfikacja KYC (eKYC)
“eKYC” to nowoczesna forma weryfikacji i przepływu danych związanych z KYC. Dzięki sektorowi FINTECH przestrzeganie nowych reguł może być jeszcze łatwiejsze. Obecnie dominuje pogląd, że wszystkie przepływy pracy, tam gdzie to możliwe, powinny wykorzystywać procesy cyfrowe, ponieważ mogą wystąpić różne sytuacje np. przestarzałe przepisy lub trudne do zmiany starsze wymagania, w których techniki cyfrowe nie mogą być wykorzystywane do KYC. W pełni cyfrowy KYC to przyszłość, a firmy, które z nią walczą, znajdą się po stronie przegranej. Istnieje wiele powodów, dla których eKYC ma przewagę nad KYC:
- Prędkość – badanie Thompson Reuters wskazuje, że 30% respondentów stwierdziło, że wdrożenie nowego klienta trwa ponad dwa miesiące, a 10% wskazuje, że trwa to ponad cztery miesiące. Niewątpliwie szkodzi to relacjom z klientami, ma negatywny wpływ na markę i szkodzi wzrostowi przychodów, ponieważ niektórzy klienci rezygnują z tego procesu. Szybsze procesy eKYC poprawiają wszystkie te czynniki.
- Precyzja – błędy spowalniają proces i zwiększają koszty, a eKYC może automatycznie sprawdzać błędy i szybciej je naprawiać.
- Koszt – chociaż systemy eKYC mają swoje koszty, ich szybsze prędkości, lepsza dokładność i lepsze wykorzystanie zasobów zgodności zapewniają lepszy zwrot z każdej zainwestowanej złotówki a dodatkowo – poprawiają skalowalność.
- Zdolność adaptacji – z uwagi na to, że przepisy ciągle się zmieniają, systemy zgodności muszą się odpowiednio zmieniać. Przepływy pracy eKYC mogą zmieniać się niemal w locie – w wielu przypadkach wystarczy zaktualizować zestaw reguł.
- Integracja – eKYC w większości polega na korzystaniu z interfejsów API w celu łatwego dodawania funkcjonalności. Dzięki ciągłemu dodawaniu nowych interfejsów API nowe możliwości są łatwe w integracji.
- Śledzenie/raportowanie – dane cyfrowe w swojej natywnej formie można bezproblemowo przenosić do systemów analitycznych, audytowych, śledzenia i raportowania, co stwarza możliwości optymalizacji i analizy strategicznej.
- Doświadczenie klienta – eKYC jest nie tylko szybszym procesem, ale także łatwiejszym od samego początku dla klienta. Działanie jest często mobilne lub odbywa się tylko przez Internet, dzięki czemu zapewnia płynną i wygodną obsługę.
- Wydajność – zespoły ds. zgodności i prawników to wysoko opłacane, inteligentne i cenne zasoby, a eKYC umożliwia lepsze środowisko pracy, co skutkuje bardziej zaangażowaną siłą roboczą.
KYC zapewnia możliwość gromadzenia, analizy i przetwarzania danych i przy współpracy z procedurą AML – pomaga chronić szeroko pojęty rynek finansów przed nadużyciami, czy przestępstwami. W związku z faktem, że państwa przykładają coraz większą wagę do instytucjonalizacji i regulacji prawnej każdego sektora, KYC jest elementem, który warto znać.