Po złożeniu wniosku i uzyskaniu zgody na prywatną pożyczkę zazwyczaj pojawi się opcja wyboru zmiennej lub stałej stopy procentowej pożyczki. Stopa procentowa to cena, którą płacisz pożyczkodawcy w zamian za pożyczenie pieniędzy, dlatego ważne jest, aby zrozumieć, co wybierasz i dlaczego. Obecna sytuacja w Polsce pokazuje, że mało kto zastanawiał się przed zaciągnięciem zobowiązania na temat tego, czy w ogóle jest stopa procentowa. W poniższym artykule przedstawiamy to, jak działa zmienna stopa procentowa, czym jest stała stopa procentowa oraz ich zalety i wady. Zapraszamy!
Co to jest zmienna stopa procentowa?
Zmienna stopa procentowa różni się od stałej stopy procentowej, ponieważ może się zmieniać – w górę lub w dół – w trakcie okresu spłaty. Stopa zmienna składa się z dwóch części: stałej marży i indeksu zmiennej stopy procentowej.
Stała marża, a zmienna stopa procentowa
Jest to depozyt zabezpieczający o zmiennej stopie procentowej, który ustalany jest na podstawie oceny kredytodawcy co do oczekiwanej zdolności do spłaty kredytu i nie zmienia się w okresie kredytowania. Innymi słowy, ten składnik zmiennej stopy procentowej w rzeczywistości nie jest zmienny. Na przykład, ubiegając się o prywatną pożyczkę, pożyczkodawcy oceniają zdolność kredytową wnioskodawcy i, jeśli taki istnieje, jego poręczyciela. Na podstawie tej oceny stosowana jest stała marża. Kredytodawcy stosują różne kryteria oceny zdolności kredytowej wnioskodawcy, ale ogólną zasadą jest, że wyższa ocena kredytowa skutkuje niższym stałym depozytem zabezpieczającym.
Indeks zmiennej stopy procentowej
Druga część oprocentowania zmiennego oparta jest na indeksie stóp procentowych. Jest to składnik kursu zmiennego, który sprawia, że jest on „płynny”. Indeksy o zmiennym oprocentowaniu bazują na benchmarku stopy procentowej. Chociaż pożyczkodawca wybiera, którego indeksu użyć, nie kontroluje wartości indeksu.
Co to jest stała stopa procentowa?
Stała stopa procentowa jest dokładnie taka, jak sugeruje jej nazwa: stała lub taka sama przez cały okres kredytowania. Oprocentowanie, które uzyskasz podczas zaciągania pożyczki, będzie takie samo przez cały okres spłaty.
Przykład stałej i zmiennej stopy procentowej
5 LAT PÓŹNIEJ W SPŁACIE…
STAŁA STOPA PROCENTOWA
ZMIENNA STOPA PROCENTOWA
Margines
Indeks
Zmienna stopa
POCZĄTKOWA STOPA PROCENTOWA
7,00%
4,00%
1,00%
5,00%
SCENARIUSZ 1: wskaźnik stopy procentowej wzrósł o 1,00%
7,00%
4,00%
2,00%
6,00%
SCENARIUSZ 2: wskaźnik stopy procentowej wzrósł o 0,50%
7,00%
4,00%
0,50%
4,50%
SCENARIUSZ 3: wskaźnik stopy procentowej wzrósł o 2,50%
7,00%
4,00%
3,50%
7,50%
Co jest lepsze: stała czy zmienna stopa procentowa?
Jaka jest dla Ciebie najlepsza opcja? Ocena, która opcja stopy procentowej jest lepsza, jest osobistą decyzją. Pożyczki o stałym oprocentowaniu mają tę samą stopę procentową przez cały okres trwania pożyczki; pożyczki o zmiennym oprocentowaniu różnią się w zależności od zmian indeksu. Dzięki pożyczce o zmiennej stopie procentowej odnosisz korzyści, jeśli stopa procentowa pozostaje taka sama lub spada. Dzięki pożyczce o stałym oprocentowaniu nie korzystasz z indeksowanego spadku stóp procentowych, ale nigdy też nie doświadczasz wzrostu stóp procentowych. Powinieneś dokładnie rozważyć swoje opcje i określić, która opcja jest bardziej odpowiednia dla Twojej sytuacji. Koszty przy stopie zmiennej są zwykle niższe niż koszty przy stopie stałej w momencie składania wniosku. Droższe koszty przy stopie stałej są zwykle wyższe, aby uwzględnić potencjalny wzrost wynikający z przyszłych warunków rynkowych. Stopy zmienne mogą zaczynać się od niższych, ponieważ odzwierciedlają warunki rynkowe. Ponadto, stopy zmienne są ustalane na podstawie stopy bazowej (takiej jak stopa overnight lub najbezpieczniejsza stopa finansowania) powiększonej o dodatkową marżę procentową. Spłaty kredytów mogą się różnić w zależności od wzrostu i spadku stopy podstawowej. Jeśli stopa podstawowa znacznie wzrośnie, płatności mogą wzrosnąć do niezrównoważonych poziomów. Jeśli stopa bazowa pozostaje niska przez cały okres trwania pożyczki, spłaty mogą nie wzrosnąć znacząco. Ostatecznie wybór między oprocentowaniem stałym a zmiennym zależy w dużej mierze od Twoich celów finansowych i poziomu komfortu przy ryzyku.
Na co zwrócić uwagę?
Przy decyzji zawsze bierz pod uwagę:
Trendy i prognozy stóp procentowych: Ogólnie rzecz biorąc, jeśli uważasz, że stopy procentowe rosną, korzystne jest (przynajmniej w krótkim okresie) zawieranie transakcji na podstawie stałej stopy procentowej. Jeśli uważasz, że stopy procentowe spadają, transakcje o zmiennym oprocentowaniu są najlepszą opcją na krótki okres.
Okres kredytowania: Chociaż nikt nie wie, jakie będą długoterminowe warunki ekonomiczne, możesz oprzeć swoją decyzję na warunkach krótkoterminowych, jeśli nie przewidujesz zadłużenia długoterminowego.
Prognoza dochodów osobistych: Decyzja o stałym lub zmiennym oprocentowaniu opiera się na potrzebie bezpieczeństwa. Oceń swoją sytuację dochodową, w tym stabilność pracy, oczekiwany wzrost płac i bieżące oszczędności. Jeśli przewidujesz wyższe dochody w przyszłości, Twoja obawa na wahania stóp procentowych jest mniejsza, ponieważ możesz oczekiwać, że będziesz mieć większy dochód do dyspozycji, aby zrekompensować rosnące wydatki.
Czy stopy procentowe znacznie wzrosną w czasie?
Możesz chcieć przeprowadzić badania, aby zaplanować, gdzie według ciebie stopy procentowe będą się znajdować w ciągu najbliższych 15 lat. Jednak trendy historyczne niekoniecznie wskazują, co wydarzy się w przyszłości, więc nie ma sposobu, aby wiedzieć to na pewno. Możesz chcieć stałej stopy procentowej, jeśli uważasz, że stopy procentowe wzrosną bardziej niż oferowana stała stopa procentowa (i pozostaną takie same).
Czy możesz dokonać spłaty pożyczki szybciej niż plan spłaty?
Możesz dokonać częstszych lub całkowitej spłaty kredytu, niż pozwala na to plan spłat. Może to być wynikiem dobrze płatnej pracy lub zbliżającej się premii. Jeśli uważasz, że będziesz w stanie spłacić większość pożyczki, zanim stopy procentowe prawdopodobnie znacznie wzrosną, zmienna stopa procentowa może być dla Ciebie odpowiednia. Jeśli nie czujesz się komfortowo z ryzykiem finansowym, odpowiednia może być stała stawka – nie otrzymujesz korzyści, gdy stopy spadają, ale nie płacisz też więcej, gdy stopy rosną. Będziesz dokładnie wiedział, ile będziesz płacić każdego miesiąca w okresie spłaty.
Pożyczki o zmiennej stopie procentowej
Zalety:
- Kiedy spadają stopy procentowe, spadają raty kredytu.
- Pożyczki często wiążą się z lepszymi korzyściami z góry, takimi jak niskie stawki początkowe w okresie kredytowania.
- Oprocentowanie kredytów zmiennych jest zwykle niższe niż oprocentowanie kredytów stałych, zwłaszcza przy zaciąganiu kredytu.
Wady:
- Raty kredytu rosną wraz ze wzrostem stóp procentowych.
- Jeśli stopy procentowe gwałtownie wzrosną, pożyczka może stać się droższa niż pożyczka o stałym oprocentowaniu.
- Pożyczkobiorcy są bardziej narażeni na ryzyko, jeśli mają zbyt duży kapitał lub są już w stanie spłacić.
- Pożyczkobiorcy mogą nie być w stanie zaplanować lub przewidzieć przyszłych przepływów pieniężnych ze względu na zmiany stóp procentowych.
Pożyczki o stałym oprocentowaniu
Zalety:
- Pożyczkobiorcy dokładnie wiedzą, jakie będą ich miesięczne raty, niezależnie od zmian rynkowych stóp procentowych.
- W okresach rosnących stóp procentowych stopa stała nie wzrasta.
- Pożyczkobiorcy mogą wybrać własne warunki dla wielu pożyczek, od 6 miesięcy do 10 lat dla pożyczek niehipotecznych.
Wady:
- Pożyczki mają mniejszą elastyczność na warunkach umowy o stałym oprocentowaniu.
- W okresach spadających stóp procentowych stałe stopy procentowe nie spadają.
- Opłaty okresowe mogą wiązać się z dodatkowymi kosztami, jeśli pożyczkobiorca chce zmienić warunki lub wcześniej zakończyć pożyczkę.
- Historycznie kredyty o stałym oprocentowaniu były droższe przez cały okres ich użytkowania niż kredyty o zmiennym oprocentowaniu.
Jakie jest niebezpieczeństwo zaciągnięcia pożyczki o zmiennej stopie procentowej?
Twój pożyczkodawca może zmienić stopę procentową w dowolnym momencie. Chociaż stwarza to okazję do niższych stóp procentowych, możesz również tracić na coraz wyższych stopach procentowych. Nie ma sposobu, aby dowiedzieć się, jaki będzie poziom przyszłych stóp procentowych w ramach kontraktu o zmiennej stopie procentowej. W rezultacie możesz nie mieć wystarczających przepływów pieniężnych na pokrycie miesięcznych płatności, które mogą wzrosnąć w przyszłości.
Czy stopy zmienne kiedykolwiek spadają?
Tak, pożyczkodawcy będą dostosowywać stawki w górę i w dół. Stopy procentowe są bardziej prawdopodobne w okresie dekoniunktury. Aby zachęcić do rozwoju biznesu i tworzenia miejsc pracy, często obniżane są w tym czasie stopy procentowe, dzięki czemu kredyty o zmiennym oprocentowaniu są tańsze.
Podsumowanie
Nie istnieje rozwiązanie, które będzie wzorem dla każdego potencjalnego pożyczkobiorcy. Niektórzy kredytobiorcy mogą preferować zmienne stopy procentowe, które mogą spaść w przyszłości. Inni wolą wiedzieć, że ich stała stawka powoduje stały harmonogram płatności. Pamiętaj o ryzyku i wadach każdej z opcji, rozważając, czy oprocentowanie następnej pożyczki będzie stałe czy zmienne.
